Ang Pulitika sa Pilipinas: Makinarya ng Kapangyarihan o Serbisyo sa Bayan?

Ni: Dionel F. Tubera, Ph.D.

SA Pilipinas, ang pulitika ay hindi lang simpleng usapin ng pamamahala—ito ay tila isang makinaryang matagal nang umiikot sa ilalim ng iisang sistema: dynasties, pakikisama, at minsan, katiwalian.

Pero paano nga ba natin dapat suriin ang pulitika sa bansa? Isa ba itong epektibong paraan para mapaunlad ang Pilipinas, o isa na lang itong laro para sa iilang may kapangyarihan?

Pulitika ng Pamilya: Ang Laban ng mga Dynasty

Hindi na bago sa atin ang tinatawag na political dynasties. Sa bawat eleksyon, pare-parehong apelyido ang lumalabas sa balota—mula sa pambansang posisyon hanggang sa mga lokal na opisina. Halos hindi ka na makakita ng lungsod o probinsya na walang “bigatin” na pamilya sa politika.

Masama ba ang political dynasties? Depende sa pananaw. May ilan na nagdadala ng progreso dahil sa kanilang karanasan at koneksyon. Pero sa kabilang banda, madalas ding nagiging problema ito dahil sa monopolyo ng kapangyarihan ng iisang angkan. Kung iisang pamilya lang ang namamahala sa isang lugar sa loob ng ilang dekada, nagiging hadlang ito sa bagong ideya at sariwang liderato.

Perang Pulitika: Sino ang May Tsansa Manalo?

Sa isang ideal na demokrasya, dapat ang mga kandidatong may magandang plataporma at track record ang dapat nananalo. Pero sa Pilipinas, isang malaking factor ang pera at makinaryang gamit ng mga pulitiko. Hindi lingid sa kaalaman ng publiko na ang kampanya ay

ginagastusan ng milyon-milyon—mula sa TV ads, campaign sorties, hanggang sa vote-buying na tila naging bahagi na ng eleksyon.

Dahil dito, lumalabas na hindi sapat ang pagiging matalino, may malasakit, o may magandang track record para manalo. Mas malaki ang tsansa ng mga may pondo at political connections. Ang tanong: Paano naman ang mga kandidatong tunay na may malasakit pero walang sapat na pondo?

Trapo Mentality: Serbisyo o Sariling Interes?

Ang terminong “trapo” o traditional politician ay matagal nang ginagamit para ilarawan ang mga pulitikong inuuna ang sariling interes kaysa sa bayan. Karaniwan silang makikita tuwing eleksyon, nangangako ng pagbabago, pero kapag nasa puwesto na, tila inuuna pa nila ang political survival kaysa tunay na serbisyo sa kanilang nasasakupan.

Karaniwang taktika ng trapo ang paggamit ng patronage politics—pagbibigay ng pabor o ayuda kapalit ng suporta. Makikita natin ito sa pamimigay ng ayuda, scholarship, at iba pang serbisyo na parang personal na regalo ng isang pulitiko, kahit galing naman ito sa buwis ng mamamayan.

Isa pang isyu ang balimbingan sa politika. Maraming politiko ang biglang nagpapalit ng partido, depende sa kung sino ang nasa poder. Halimbawa, may mga senador o kongresista na kritikal sa administrasyon noong una, pero kapag nakita

nilang malakas ang impluwensya nito, bigla silang kakampi.

May Pag-asa pa ba ang Pulitika sa Pilipinas?

Sa kabila ng mga problemang ito, may dahilan pa rin para umasa. Nakikita natin ang paglakas ng social media bilang platform para sa mas malayang diskurso. Mas nagiging mapanuri na ang mga Pilipino, lalo na ang kabataan, sa pagpili ng kanilang mga lider.

Maraming mga bagong mukha sa politika ang may tunay na malasakit sa bayan. May mga progresibong lider na, sa kabila ng limitadong resources, ay nagagawang magtagumpay sa halalan dahil sa suporta ng mamamayan.

Ngunit hindi sapat ang isang matinong lider para mabago ang sistema. Kailangang magising ang mamamayan sa katotohanang sila mismo ang may hawak ng tunay na kapangyarihan. Ang pagboto ay hindi lang isang karapatan kundi isang responsibilidad.

Konklusyon: Tayo ang Tunay na Boss

Ang pulitika sa Pilipinas ay isang kumplikadong larangan na puno ng pagsubok, ngunit hindi ito dahilan para mawalan tayo ng pag-asa. Kailangan nating maging mas mapanuri, mas maalam, at mas aktibo sa pagsubaybay sa ating mga lider.

Sa huli, ang pulitika ay hindi lang dapat tungkol sa kapangyarihan—dapat ito ay tungkol sa tunay na serbisyo sa bayan. Kung gusto nating makita ang pagbabago, dapat tayong magsimula sa ating sarili—sa tamang pagboto, sa pagsuporta sa

tamang tao, at sa patuloy na paniningil sa mga namumuno.

Dahil sa pulitika, hindi lang sila ang bida—dapat, tayo rin.